Spor yapanlar, yapmayanlar, çocuklar, gençler veya erişkinler hayatlarının her döneminde ayak bileği burkulmaları ile karşı karşıya kalabilirler. Ayak bileği burkulması, ayak bileğinde bir ya da daha fazla bağda gerilme veya yırtığa bağlı gelişen bir yaralanmadır. Ayak bileği burkulmasını bir defa yaşayan kişilerin %40’ı i tekrar tekrar ayak bileğini burkuyor ve ayak bileğinde fonksiyonel instabilite yani stabilizasyon kaybı yaşıyor.
Tekrarlı ayak bileği burkulmaları zamanla birlikte ciddi sonuçlar doğurabiliyor. Yapılan akademik çalışmalarda tekrarlı ayak bileği burkulması yaşayan kişilerin aynı taraf dizlerinde ayak bileği eklemindeki laksiteye yani aşırı esnekliğe bağlı olarak dejeneratif değişiklikler bulunmuştur. Aynı zamanda tekrarlı ayak bileği burkulmaları efektif yüklemeyi önlediği için postüral değişikliklere kadar uzanan omurga problemlerine yol açabilmektedir.
Çoğunlukla ayak bileği burkulmaları ayağın içe dönmesi sonucu oluşmaktadır. Ancak dışa dönmede nadir de olsa görülmektedir. Ayak bileği burkulmaları düz bir yolda yürürken görmediğiniz bir çukura basma, sıçramadan yere inmede ayağın düzgün olmayan bir şekilde yerle teması veya kötü bir zeminde yürüme sonucu karşılaşılabilinecek bir yaralanma çeşididir.
Ayak bileği yukarı-aşağı ve içe-dışa hareket edebilen bir eklemdir. Bileği çevreleyen bağlar ve ligametler stabilizasyonun korunmasını destekler. Tüm vücudun ağırlığını taşıyan ve yere aktaran, yerden aldığı reaksiyon kuvvetini de vücuda dengeli yayan bir yapıdır. Bu yüzden ayak sağlığının diz, kalça ve hatta omurga sağlığı üzerine etkisi vardır.
Ayak bileği burkulmasını takiben hastalar ani ağrı ile birlikte şişme tarif ederler. Şişme ile birlikte renk değişimi de görülebilir. Hastalar ayak bileğine çok hafif bir yükleme ile bile ağrı tariflerler, ilerleyen saatlerde ise şişliğin artmasına bağlı olarak ayak bileği hareketlerinde kısıtlılık meydana gelebilir.
Ayak Burkulma Tedavisi
Ayak bileği burkulmasını takiben günde 2-3 kez 10-15 dk.’lık buz uygulaması şişlik, renk değişimi ve ağrı için en iyi yöntemdir. Bandajlama akut dönemde ödemin kontrolü için kullanılabilir. Akut dönemin kontrol altına alınması ile ayak bileğinde stabilizasyonun sağlanması ve ilerleyen dönemlerde vücudun başka bölgelerinde de değişiklikler olmasını önlemek için egzersiz planlaması yapılması gerekmektedir. Denge, koordinasyon, stabilizasyon, proprioseptif çalışmaların bulunduğu bir egzersiz reçetesinin düzenli yapılması ayak bileğinin burkulma riskini en aza indirmek, düşme riskini azaltmak ve diz sağlığını arttırmada çok önemli rol oynar.
Sağlıklı Günler Dileriz.