Vücudumuz hem bir iç dengeye hemde dış dengeye sahiptir. Hastalıkların oluşmaması ve ağrı hissinin olmaması için iç dengenin ( homeostaz) sağlanması gerekmektedir. İç dengenin önemine şu yazımızda değinmiştik – EVDE HAREKETSİZ KALMAYIN.

Dış dengemiz ise birçok sistem tarafından sağlanır. Bunlar; kas kuvveti, fleksibilite, vizüel sistemler (gözlerimiz), vestibüler sistem ( kulaklarımız) ve probrioseptif olarak adlandırılan eklemin pozisyon hissidir.

Yaş alma ile birlikte kas kasılmasındaki azalmalar ile hareketin açığa çıkmasındaki sürenin uzaması, postürün bozulması ve buna bağlı düşme riskinin artmasıyla birlikte bireyler yaralanmaya daha açık hale gelir.

CDC (Centers for Disease Control and Prevention)’nin raporuna göre yaşlı yetişkinlerin üçte biri her yıl düşmekte ve bu düşmelerin %10’u ciddi yaralanmalarla sonuçlanmaktadır. Yapılan bir araştırmada düşme riskini arttıran faktörleri sırasıyla kas güçsüzlüğü, denge bozuklukları, yürüyüş bozuklukları, görsel algıda bozukluklar, mobilite limitasyonları, kognitif bozukluklar, fonksiyonel seviyede bozukluklar ve postüral hipotansiyon olarak listelendi.

Tüm bu sebepler örgüsünden dolayı düşme önleyici egzersiz programları ve denge eğitimleri sağlıklı yaşlı erişkin bireyler için oldukça önemlidir.

Denge çalışmalarının temel amacı, farklı koşullarda kişinin ağırlık merkezini belirli alanlarda tutarak postüral kontrolü sağlamaktır. Bu amaçla bizler statik, dinamik, proaktif ve reaktif dengeler çalışırız. Sabit pozisyonlarda dengeyi sağlamak daha kolayken ilerleyici olarak kişide hareket, zeminde farklılık, hareketli zemin gibi birçok değişkene etki ederek her düzeyde denge çalışması oluştururuz. Bu çalışmalarda yukarıda saydığımız beş sistemi gözardı etmeden direk etkileyebilecek yöntemleri de ekleriz.

Denge açısından bakıldığında ovuruse denilen çok kullanım sonrası gelişen travmalar özellikle için ayak bileğinde  görülür. Çok kez burkulan ayak bileğinde ligamanların uzaması ve stabilizasyonu sağlayamaması durumunda da denge çalışmaları oldukça önemli bir yer kapsar.

Hemen hemen tüm spor dallarında dengenin yeri vardır. Spor dalının özelliğine göre ani yön değiştirmeler, sıçrama sonrası yere düşmelerde denge sağlanması, yoga gibi başüstü pozisyonlarda dengeli kasılmalar ile vücudumuzu belirli alanda tutmak için çalışılan denge egzersizi programları planlanır.

Her yaşta çok önemli olan denge, genç- orta yaşlarda daha hızlı beden cevabı oluşturma ve yaralanmaların önlenmesinde aktif rol oynarken, ileri yaşlarda düşme riskini azaltarak, postürel bozulmaları da yavaşlatır.

Her yaşta denge egzersizlerine önem verilmeli ve egzersiz programlarının içeriğinde bulundurulması gerekmektedir. Sizlerde fizyoterapistinizden denge egzersizleri konusunda içerik isteyerek size uygun en doğru egzersizlere hayatınızda yer açın.

Sağlıklı Günler Dileriz.

Natal Fizik Tedavi Ve Rehabiitasyon Merkezi