Omurgamızı oluşturan omur kemikleri, her insanda üst üste bir düzen içinde sıralanmıştır. Her bir omur kendinden bir önce ve bir sonraki omur ile birebir hizalanmıştır. Omurların arasındaki bu düzeni, dayanıklılığı ve esnekliği arttıran, omurganın hareket kabiliyetini destekleyen disk ve faset eklemler bulunur. Omurganın önünde yer alan yapılara disk arkasında bulunan yapılar faset eklemlerdir. Bu iki yapı arasında oluşan bağ yapısı küçük birer köprü ve yastık görevi görür.
Omurların birbiri üzerinde öne ya da arkaya doğru kayması durumuna tıpta spondilolistezis denir. Omurgada boyun, sırt ve belde görülebilir. Belde görülen tipi halk arasında “bel kayması” olarak da bilinir.
Yüksek etkili travma (çarpma, düşme, aşınma, yırtılma, yaralanma), yanlış şekilde kaldırma, obezite ve fazla kilo alımı, doğum gibi çeşitli sebeplerle bazen bu omurlar birbiri üzerinde kayıp sinir köklerine baskı yapabilir.
Omurganızın herhangi bir yerinde boynunuzdan sırtınızın alt kısmına kadar disk kayması olabilir. Sırtın alt kısmı, kaymış diskler için en yaygın alanlardan biridir. Omurga kolonunuz, karmaşık bir sinir ve kan damarları ağıdır. Kaymış bir disk, çevresindeki sinirlere ve kaslara fazladan baskı uygulayabilir. Bu ağrıya ve rahatsızlığa neden olur. Ağrı bacaklarda da görülebilir. Kaymış disk omurilik sinirlerinizden birini sıkıştırırsa, etkilenen sinir boyunca uyuşma ve ağrı yaşamanıza neden olabilir. Ağrı hareketlerle artabilir, kişi ayakta durmakta zorluk çekilebilir. Kalça ,bacaklar ve ayak parmaklarında ağrı,karıncalanma ,yanma ve uyuşma gibi semptomlar ortaya çıkabilir. Yapılan araştırmalar göstermiştir ki, belde disk kayması kadınlarda erkeklere oranla daha sık rastlanmaktadır. Her ne kadar bel fıtığına benzer belirtiler gösterse de aslında yapısal olarak birbirinden tamamen farklı rahatsızlıklardır. Bel fıtığında omurlar arasındaki disk ve faset eklemler sıkışır. Bel kayması rahatsızlıklarında ise omurlar hareket ederek omuriliğe ve sinirlere bası yapar. Bel kayması rahatsızlarında çoğunlukla genetik yatkınlık,yaşam biçimi ,kazalar ve yaşa bağlı olarak görülmektedir.
Çoğu durumda yaş önemli bir faktör olmasına rağmen, her zaman neyin sebep olduğu net değildir. Yaş alındıkça, omurga diskleriniz su içeriğini kaybetmeye başlar, bu da onları daha az esnek hale getirir ve yırtılma olasılıklarını artırır.
Şikayetlerin şiddetine bağlı olarak tedavi planlaması yapışmalıdır. Kilo vermek omurgaya binen yükü azaltacağı için destekleyici bir yöntem olarak kullanılabilir. Fizik tedavi de elektroterapi, manuel terapi ve egzersiz reçetelenmesi dikkatli yapılmalı ve hastaya egzersizler doğru öğretilerek evde de desteklenmesi gerektiğinin bilgisi verilmelidir. Egzersizlere ağrıyı oluşturmadan terapatik olarak başlanmalı ve ilerlemeyle dengeli gidecek şekilde kuvvetlendirme egzersizlerine geçilmesi gerekmektedir. Germe egzersizleri ile kalça çevresindeki kısa kaslar ve gergin kasların uzaması sağlanarak kayan omurunuzun daha dayanıklı ,oturmuş hale gelmesi amaçlanmaktadır.
Şiddetine göre kişiye özgün tedavi yöntemleri farklılık gösterebilir.Tedavi edilmemesi durumunda ise; şiddetli bel ağrısının yanı sıra belden aşağısında hissizlik ,eklem ağrısı,kamburluk ,idrar tutamama ve cinsel isteksizlik gibi sorunlar yaşanabilir.İlerleyen aşamalarda ise bu durum kısmi felç gibi daha ciddi sağlık sorunlarına sebep olabilir. Uzman doktorun yönlendirmesine bağlı olarak ilaç tedavisi ya da cerrahi müdahale de gerekebilir.
Bu yüzden şikayetlerin artmasını beklemeden biran önce tanı konularak tedavinin planlanması büyük önem arz eder. Yukarıda bahsedilen semptomlarınız var ise vakit kaybetmeden bir uzmana danışmanızı öneririz.
Sağlıklı günler…
Natal Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi
