El Bileği
El, bilek kemikleri olarak isimlendirilen iki sıra halinde dizilmiş 8 tane carpal kemik, el sırtı ve avuç içi bölümünde 5 tane tarak kemiği(metacarpal kemik) ve parmaklarda bulunan 14 tane phalanx kemiğinden oluşmaktadır. El hareketleri sırasında bu kemiklerin uygun pozisyonda durmaları bağlarla sağlanır.
Elin radial tarafı parmakları ve baş parmak pinç (çimdikleme) kavramayı gerçekleştirirken, ulnar tarafı parmaklar ve avuç içi kaba kavramayı gerçekleştirir.
Elin fonksiyonel hareketliliğini gerçekleştiren kaslar ekstrinsik el kasları (ön koldan başlayıp tendonları ele uzanan kaslar) ve elde bulunan intirinsik el kaslarıdır.
Dinlenme pozisyonunda, parmaklar bükülü bir kemer oluşturur. Bu pozisyonda küçük parmak en fazla, işaret parmağı en az bükülüdür.
Elin genel duyu innervasyonundan üç sinir sorumludur. Bunlar n.ulnaris, n.medianus, n.radialis’tir.
El dokunma duyusunun esas organıdır ve kavrama için özelleşmiş bir yapıdır. El bileği eklemi vücudun en karmaşık eklemlerinden bir tanesidir. Bu yapısından dolayı çok geniş hareket açıklığına sahiptir. Günlük yaşam aktiviteleri sırasında elimizi çok fazla kullanmaktayız. Bu yüzden el problemlerinde günlük hayatımızı ve sosyal yaşantımızı fazlasıyla etkilemektedir.
El Rehabilitasyonun Gerektiği Durumlar
- El ve üst ekstremite yaralanmaları
- Kırıklar
- Tendon yaralanmaları
- Artrit
- Karpal tünel sendromu
- El bileği bağ yaralanmaları ( genellikle el bileği üzerine düşme ve aktiviteler sırasında travmaya bağlı olarak meydana gelmektedir.)
- Tetik parmak
- Kienböck hastalığı
- Duputyren kontraktürü
- Sinir sıkışması( median, ulnar, radial )
- Ganglionlar
- El bileği tendinitleri
- De Quervain tenosinoviti
- İnflamatuar hastalıklara bağlı el bileği sorunları
- Kompleks bölgesel ağrı sendromu
El bileğinde en çok yaralanan ligaman el bileği kemiklerinden skafoid ve lunat kemik arasında yer alan Skafolunat ligamandır. Hasarlanmasına bağlı el kemiklerinin pozisyonu değişir ve ilerleyen dönemde sürekli el bileği ağrılarına sebep olabilir. Bu ligaman yaralandığı zaman baş parmakta hassasiyet olmaktadır. Ayrıca el bileği hareketleri hem ağrılı hem de kısıtlıdır. Hastadan alınacak ayrıntılı hikaye, MR, bilgisayarlı tomografi ile tanı konulur. Tanısı konulduktan sonra tedavi seçenekleri elin atellenmesi, fizik tedavi gibi konversetif yaklaşımlar olabileceği gibi bu yöntemlere cevap alınamayan durumlarda cerrahi yöntemlerden de yararlanılabilir.
El rehabilitasyonunda amaçları;
- Ameliyat edilmiş, yaralanmış ya da hastalıklı ellerin ve üst ekstremitelerin geriye kalan fonksiyonel durumlarını en üst düzeye getirmektir.
- Ödemi azaltmak ve önlemek(ödemin kronikleşmesi kas, damar ve sinirlerde fibrozise yol açabilir.)
- Doku iyileşmesine yardım etmek.
- Ağrıyı azaltmak.
- Kasların aşırı kullanımı engellemek.
- Hipersensitivitesi olan bölgelerde duyu ve motor fonksiyonlarının yeniden eğitimini sağlamak.
- El bileği kuvvetini arttırmak.
- Üst ekstemite kaslarında atrofiyi engellemek.